.png)
Harvard Business Review Aralık sayısında, "Use Strategic Thinking to Create the Life You Want" makalesi oldukça ilgi çekici. Detaylar için tıklamanız yeterli.
Kriz anlarında, sorun olduğunda, özellikle iş hayatında olaylara "stratejik açıdan" çözümleme getirmeyi sıklıkla yapıyoruz. Ancak, konu gündelik hayat olduğunda, kararlarımızın çoğu anlık, refleks ile ve çoğunlukla bilinç altımızla verdiğimiz kararlar. Sevgili Sinan Canan'ın eğitiminden kısa notlarıma göz atmak isterseniz yazıma mini bir hatırlatma da burada.
Yaşamak aslında öyle kolay değil, zor zanaat, dışarıdaki değişen bir sürü fiziksel ve duygusal değişkene rağmen, vücudun içini derli toplu tutabilmek (homeostazi) göründüğünden çok daha zor ama mucize burada başlıyor: beyin, orkestra şefi hipotalamus ve bilgin korteks sayesinde, aslında müthiş bir iş başarıyor. Aynı anda 2 ana sistem çalışıyor:
Sistem-1: Hızlı, bilinçsiz, otomatik
Sistem-2: Yavaş, bilinçli, çabayla
Gün içinde birçok kararımızı bilinçsiz veriyoruz; çünkü, hızlı olmak zorundayız. Kararlarımızın hepsini bilinçli beyinle vermeye ne zaman, ne de enerjimiz yeter. Bilinçli beyin ciddi enerji tüketiyor; zaman alıyor, sonuçlarını tahmin etmek zor ama karşımıza bir köpek çıktığında, anında kaçmazsak da, yaşamımız tehlikeye girer. Bizi hayvanlardan ayıran en büyük özellik, işte bu bilinçli beyin. Bu nedenle, beynimizdeki korteks alanı çok daha büyük. Yeter ki, korteks, bilinçli beyini kullanabilmeyi, fark edelim.
İşte makale de tam da korteksimizi çalıştırmaya ve hayatımıza farklı bakabilmeye ayna tutuyor.
İş hayatında ele aldığımız konuları, stratejik açıdan, 7 adımda ele alıyoruz:
1. Kurum başarıyı nasıl tanımlıyor?
2. Amacımız nedir?
3. Vizyonumuz nedir?
4. İş portföyümüzü nasıl değerlendiriyoruz?
5. Karşılaştırmalı değerlendirmelerden ne öğrenebiliriz?
6. Hangi portföy tercihlerini yapabiliriz?
7. Başarılı ve sürdürülebilir bir değişimi nasıl sağlayabiliriz?
Bu 7 stratejik adımı, hayatımızı ele almak ve istediğimiz hayata ulaşmak için kullanmak istesek peki?
1. Harika bir hayatı nasıl tanımlayabilirim?
2. Hayat amacım nedir?
3. Yaşam vizyonum nedir?
4. Yaşam portföyümü nasıl değerlendirebilirim?
5. Karşılaştırmalı değerlendirmelerden ne öğrenebilirim?
6. Hangi portföy tercihlerini yapabilirim?
7. Başarılı ve sürdürülebilir bir yaşam değişikliğini nasıl sağlayabilirim?
Harika bir hayatı nasıl tanımlayabilirim?
Süreç basit ama derin bir soruyla başlar: "Harika bir hayatı nasıl tanımlayabilirim?" Bunun için doğru ölçü birimi nedir? Para, şöhret?
Maalesef, para bir noktadan sonra doğru ölçü birimi değil.
HBR'de yayınlanan klasik makalede"Hayatınızı Nasıl Ölçeceksiniz? "de şöyle yazılmıştı: "Tanrı'nın hayatımı değerlendireceği ölçütün dolarlar değil, hayatlarına dokunduğum tek tek insanlar olduğu sonucuna vardım." (Clayton Christensen). Siz de, sizin için harika hayatı nasıl ölçeceğinizi belirleyip, bu ölçü birimlerine 0-10 arası puan vererek bir durum analizi ile başlayabilirsiniz.
Peki "yaşam amacım" nedir? sorusu ile devam edelim.
Şu sorularla başlayabilirsiniz:
Hangi konuda iyiyim?
İş yerinde veya yaşamın diğer alanlarında yaratıcılık, ekip çalışması veya iletişim gibi kritik güçlü yönlerinizi sergilediğiniz durumları düşünün.
Temel değerlerim nelerdir? (Değerler yazıma göz atmak isterseniz mini hatırlatma için tıklayabilirsiniz)
Aldığınız kritik kararları ve dürüstlük, adalet veya doğruluk gibi size yön veren ilkeleri düşünün.
Hangi faaliyetler bana ışık tutuyor? Belki de yanıtlarınız arasında mentorluk, sorun çözme veya farklı insan tipleriyle etkileşim yer alıyor.
Son olarak, "Dünyada hangi ihtiyacın giderilmesine yardımcı olabilirim?"
Yaşam vizyonum nedir?
On yıl sonra hayatınızın manşeti ne olurdu?
Neler yapmış olmak sizi mutlu ederdi?
Şimdi 10 yıl sonrayı hayal etme ve somut/soyut olarak betimleme zamanı.
Yaşam portföyümü nasıl değerlendirebilirim?
Şirketler genellikle portföy analizini, iş birimlerini pazar büyümesi veya payı gibi temel parametreler açısından değerlendirir ve sermayeyi nereye yatıracaklarına karar vermek için kullanır. Peki, siz zamanınızı nasıl kullanıyorsunuz? Bir günde 24 saatiniz var, onu nasıl kullandığınız, yaşam portföyünüzü belirliyor.
Bu portföy kullanımından memnuniyet dereceniz ise, düşünmeniz gereken bir diğer konu?
Bazı alanlara daha çok, bazılarına daha fazla mı zaman ayırmak istiyorsunuz?
Bu alanlar ise;
İlişkileriniz (aile, arkadaşlar)
Vücuduz, zihniniz, ruhunuz
Topluluklar (üyelikler, gönüllü kuruluşlar)
İşiniz, eğitiminiz
İlgi alanlarınız, hobileriniz
Kişisel ihtiyaçlarınız
Karşılaştırmalı değerlendirmelerden ne öğrenebilirim?
Şirketlerin sıklıkla yaptıkları bir analiz de, rekabete bakmak, rakiplere göre analiz, güçlü yönler, zayıf yönler neler, değerlendirme.
Peki, kişisel ve profesyonel hayatına hayranlık duyduğunuz kimler var? Hangi değerlerine imreniyorsunuz? Hangilerini kendi hayatınızda uygulayabilirsiniz?
Hangi portföy tercihlerini yapabilirim?
Portföy analizini yaptınız. Peki, bu durumdan memnun musunuz?
Odak alanları arasında zaman açısından değişiklik yapma ihtiyacınız var mı?
Bu alanlar ise;
İlişkileriniz (aile, arkadaşlar)
Vücuduz, zihniniz, ruhunuz
Topluluklar (üyelikler, gönüllü kuruluşlar)
İşiniz, eğitiminiz
İlgi alanlarınız, hobileriniz
Kişisel ihtiyaçlarınız
Başarılı ve sürdürülebilir bir yaşam değişikliğini nasıl sağlayabilirim?
Değişim kolay değildir. Amerikalıların %40'ından fazlası her Ocak ayında Yeni Yıl kararları alıyor ve raporlar %90'ından fazlasının bu kararları uygulamada başarısız olduğunu gösteriyor.
Birçok şirket, OKR'leri (hedefler ve temel sonuçlar) kullanarak belirledikleri stratejilerin başarılı bir şekilde uygulanmasını sağlar. OKR'ler odaklı, iddialı, çıktı odaklı, esnek, ölçülebilir ve şeffaftır. Kurumsal şirketlerde çalışanların oldukça aşina olduğu bir metodoloji.
Peki, yukarıdaki 6 madde için, bunu uygulamayı denesek?
Önce hedeflerinizi netleştirseniz, ardından küçük bölümlere ayırsanız, nasıl ölçeceğinizi, ne zaman ölçeceğimizi de tanımlasanız, sizce nasıl olur?
Örneğin, yaşam portföyünüzde, "zihinsel sağlık/farkındalığı" yüksek bir öncelik olarak belirlediniz. Mevcut durumdan memnun olmadığını fark ettiniz.
Bir uygulama indirin ve günde 10-15 dakika meditasyon tekniklerini deneyin (Kasım sonuna kadar bitirin)" şeklinde bir hedef belirleyebilirsiniz.
Daha sonra bunu iki temel sonuca ayırabilirsiniz: (1) meditasyon uygulamalarını incelemek ve başlamak (Kasım ayının ilk haftası) ve (2) üç hafta boyunca bir uygulamayı denemek, deneyimi gözden geçirmek ve bunu günlük bir alışkanlık haline getirmek (Kasım ayının son üç haftası).
Ve hedefinizden çevrenize bahsederek; başarıya ulaşmanız durumunda kendinize bir bonus hediye edebilir; tam tersi durumda da, planınızı yeniden gözden geçirebilirsiniz.
Tüm bu stratejik perspektifle düşünme metodolojisi, hayatımızı elimize almamız ve hayal ettiğimiz hayata ulaşmak için, bizim için bir araç. Aynı koçluk hizmetinde olduğu gibi. Bu metodolojide kapsamda olmayan ise "duygularımız" ve karar verme şeklimiz. Yani çoğunlukla refleks ile anlık karar vermemiz. Bunu değiştirmek ise, korteksimizi çalıştırabilmekle mümkün. Bu da farkındalık ve öğrenme ile elbette yapılabilir. Yeter ki isteyelim.
Hayatımız sadece bir tane ve bizler de "biriciğiz" ve hayatımız en güzel stratejiyi hak etmiyor mu?
Comments